Umutwe wa TPLF Urwanya ubutegetsi bwa Leta ya Ethiopia iyobowe na Abiy Ahmed wavuye mu duce twose wari warigaruriye hanze ya Leta ya Tigray, usaba amahoro Leta.
TPLF yari imaze iminsi itsindwa ku rugamba ariko yo yavuze ko yavuye muri Leta za Amhara na Afar kugira ngo itange amahirwe y’amahoro.
Mu ibaruwa umukuru w’intara ya Tigray, Debretsion Gebremichael, yandikiye umunyamabanga mukuru w’ishirahamwe mpuzamahanga ONU, yasabye ko intambara ihagarara.
Iyi ntambara yateje akaga ku mibereho y’abanyagihugu, mu gihe ubusabe bw’ibiganiro bihagarariwe n’amahanga ntacyo burageraho kugeza ubu.
Nyuma y’aho ku wa gatandatu leta ya Ethiopia yatangarije ko yari yisubije imijyi itari mike, harimo na Weldiya, ejo ku wa mbere igisirikare cyatangaje ko cyisubije Lalibela yari mu maboko y’inyeshamba za Tigray.
Ntibiramenyekana neza igihe igisirikare cyigaruriye Lalibela, ariko umwungiriza wa mbere wa Minisitiri w’Intebe wa Ethiopia, Demeke Mekonnen Hassen, yari yagendereye uwo mujyi uri mu ntara ya Amhara ku cyumweru.
Lalibela, izwi cyane ku nsengero zayo zubatswe mu rutare rw’amabuye mu binyejana bya 12 na 13, yagenwe nk’umurage wa UNESCO kuva mu 1978, Kuva mu kwezi kwa munani, uyu mujyi wagiye wigarurirwa n’impande zitandukanye incuro zitari nke. Ikibuga cy’indege cyawo cyarangiritse cyane kubera iyi ntambara.
Umutwe wa TPLF uvuga ko wafashe umwanzuro wo kuvana abarwanyi bawo mu turere twose wari wigaruriye mu ntara za Amhara na Afar ubasubiza ku cyicaro cyawo gikuru muri Tigray, ni nyuma y’aho unaniriwe no gukomeza gusatira umurwa mukuru Addis Ababa.
Uvuga kandi ko wafashe uwo mwanzuro kugira ngo ufungure inzira y’ibiganiro mu rwego rwo gushakira umuti iyi ntambara.
TPLF ivuga ko umwanzuro wo gusubiza inyuma abarwanyi bayo ari kimwe mu bigize “impinduka zikomeye” yarimo ikora, n’ubwo itemeje ko yavuye mu mijyi ya Lalibela na Weldiya.
Minisitiri w’Intebe wa Ethiopia Abiy Ahmed yigiriye ku rugamba rwo kurwanya inyeshamba za TPLF. Uyu mutwe kandi washegeshwe n’ibitero by’indege ntoya zitagira abapilote (drones).
Mu mezi make ashize, inyeshamba za Tigray zasaga n’aho ziri imbere mu rugamba ndetse zishaka gusatira umurwa mukuru Addis Abeba, ariko hagati aho, kuva mu byumweru bike bishize igisirikare cya Ethiopia, Ethiopian National Defence Forces, kiri gutsinda bikomeye izi nyeshyamba, cyigarurira n’imijyi itari mike.
Nubwo inyeshyamba zivuga ko ziri gusubira inyuma mu mayeri mu rwego rwo kwiyubaka, igisirikare cya Ethiopia kivuga ko zitavuye mu ntara za Amhara na Afar ku bushake, ko ahubwo zakubiswe inshuro.
Uwineza Adeline
