Urukiko rukuru mu Rwanda rwafashe umwanzuro wo kwanga kwakira no gusuzuma ikirego cya Victoire Ingabire gisaba guhanagurwaho ubusembwa, kugirango abone uburenganzira bwo kwiyamamaza ku mwanya wa Perezida wa Repubulika mu matora ateganijwe mu kwezi kwa 7 uyu maka wa 2024.
Urukiko rushingiye k’ umwanzuro warwo ku ngingo zitandukanye z’Iteka rya perezida rigena imbabazi zitangwa na Perezida wa Repubulika, ari nazo yahawe arekurwa.
Victoire Ingabire yabwiye abanyamakuru ko atemeranya n’umwanzuro w’umucamanza. Yagize ati: “Kuba hari iteka rya perezida wa Repubulika akaba ari ryo rijya hejuru y’itegeko, kandi ubusumbane bw’itegeko n’iteka biratandukanye.
Yongeraho ati: “Iyo mvuze ko tutarubaka igihugu kigendera ku mategeko ni ibi mba mvuga.” Umucamanza wasomye umwanzuro w’urukiko yavze ko bitashoboka gukuraho ubusembwa uwahawe imbabazi na Perezida wa Repubulika mu gihe ibyo yategetswe bitararangira”.
Yavuze kandi ko ibyo Victoire Ingabire agomba kubahiriza bigenwa n’iteka rya Perezida wa Repubulika bizarangirana n’igihe cy’igifungo cyari gisigaye bityo ko adashobora kuvanwaho ubusembwa.Umucamanza yavuze ko kubera izo mpamvu ikirego cye gisaba ihanagurwa busembwa kitakiriwe ngo gisuzumwe”.
Mu Rwanda, umuntu wakatiwe n’inkiko agafungwa igihe kirenze amazi atandatu ntashobora kwiyamamariza umwanya wa perezida wa Repubulika cyereka ahanaguweho ubusembwa n’inkiko.
Mu 2013 ubwo Ingabire yajuririraga igifungo cy’imyaka 10 yari yarakatiwe mbere cyahise kizamurwa akatirwa gufungwa imyaka 15,. Gusa muri 2018 yababariwe na Perezida Paul Kagame ararekurwa.
Iyo iki kirego cye cyakirwa kikageza ku gukurwaho ubusembwa, Ingabire yashoboraga kuba umukandida utavugarumwe n’ubutegetsi wahangana na Perezida Paul Kagame wamaze kugenwa n’ishyaka rya FPR mu matora yo muri Nyakanga uyu mwaka.
Kugeza ubu umukandida utavugarumwe n’ubutegetsi ushobora kuzahatana na Paul Kagame ni Dr. Frank Habineza w’ishyaka Democratic Green Party of Rwanda, nanone uheruka kwiyamamaza mu matora ya 2017 agatsindwa ku majwi angina na 0.45%.
Ingabire yafunzwe mu 2010 nyuma y’uko ageze mu Rwanda aje guhatana mu matora ya Perezida yari ateganyijwe, yahamijwe ibyaha birimo kugambanira igihugu agamije kukibuza umudendezo no kurema umutwe w’abagizi ba nabi. Ibyaha we yahakanye avuga ko bishingiye ku mpamvu za politike.
Victoire Ingabire, Kuva yarekurwa muri 2018 ntabwo yemerewe gusohoka mu Rwanda ngo asange umuryango we yasize i Burayi.
Uyu munsi abajijwe icyo agiye gukora yasubije ko Nyiramutarambirwa, ashaka ko abanyarwanda bubaka igihugu kigendera ku mategeko, kandi ko akomeje guharanira ko nta muntu ugomba kuba hejuru y’amageko mu gihugu.
Florentine IKITEGETSE
Rwandatribune.com
