Perezida Donald Trump wa Leta Zunze Ubumwe z’Amerika yagizwe umwere mu rubanza rujyanye no kumweguza, ibi bishoje icyo gikorwa cyo kugerageza kumweguza cyatumye politike y’Amerika icikamo ibice.
Sena y’Amerika, iyoborwa n’abo mu ishyaka rye ry’abarepubulikani, yatoye imugira umwere ku majwi 52 kuri 48 ku birego cyo gukoresha nabi ububasha n’umwanya afite no ku majyi 53 kuri 47 ku birego byo kubangamira akazi k’inteko.
Mu kwezi kwa cumi na kabiri, abo mu ishyaka ry’abademokarate bareze Bwana Trump kotsa igitutu Ukraine ngo iharabike uwashoboraga guhatana na we mu matora ya perezida w’Amerika.
Mu kwezi kwa cumi na kumwe, Bwana Trump azaba abaye Perezida wa mbere wegujwe n’inteko y’Amerika umutwe w’abadepite wongeye kwiyamamaza mu matora.
Muri uko gutora kwanditse amateka kw’ejo ku wa gatatu, sena yafashe icyemezo cyo kuteguza uyu perezida wa 45 w’Amerika ku birego bishingiye ku bivugwa ko yakoranye n’igihugu cya Ukraine.
Iyo aza kuba ahamwe na kimwe muri ibyo byaha, byari kuba ngombwa ko Bwana Trump ava ku mwanya we wa perezida akawuha Visi Perezida Mike Pence.
Ku itariki ya 18 y’ukwezi kwa cumi na kabiri umwaka ushize, inteko ishingamategeko y’Amerika umutwe w’abadepite iyobowe n’abo mu ishyaka ry’abademokarate nibwo yemeje ingingo zo kumweguza.
Perezida Trump yabyakiriye ate?
Bwana Trump, uri gushaka kwiyamamariza manda ya kabiri y’imyaka ine mu matora yo ku itariki ya gatatu y’ukwa cumi na kumwe, yamye iteka avuga ko nta kibi yakoze.
Itangazo ryasohowe n’itsinda rishinzwe ibikorwa byo kumwamamaza rigira riti: “Perezida Trump yarenganuwe byuzuye kandi ubu igihe kirageze ngo asubire ku kazi ko gukorera abaturage b’Amerika”.
“Abademokarate b’imburamukoro bazi ko badashobora kumutsinda, rero bagombaga kumweguza”. Iryo tangazo ryongeyeho ko “uku kubabaza bikomeye” n’ubu “bucucu” byari gusa amayeri ajyanye no kwiyamaza kw’abademokarate.
“Uku kweguza kwa baringa bizibukwa nko kubara nabi kubi cyane kubayeho mu mateka ya politiki y’Amerika”.
Bwana Trump – muri iki cyumweru imibare y’ikigo Gallup cy’ikusanyabitekerezo yagaragaje ko Abanyamerika bamwiyumvamo ku kigero cya 49% ari nacyo kigero cyiza cyane agezeho kugeza ubu – yatangaje ubutumwa kuri Twitter avuga ko kuri uyu wa kane aza kugira icyo abivuzeho.
Byanditse amateka gute?
Bwana Trump abaye perezida wa gatatu w’Amerika wegujwe.
Abandi babiri, Bill Clinton mu mwaka wa 1999 na Andrew Johnson mu mwaka wa 1868, bagumishijwe ku butegetsi na sena ndetse ntibongera kwiyamamaza.
Perezida Richard Nixon yeguye mbere yuko yeguzwa.
Abademokarate babyakiriye bate?
Abademokarate bagaragaje impungenge zuko uko kugirwa umwere na sena kuzatiza umurindi uwo perezida bavuga ko ari umubeshyi.
Nancy Pelosi, umukuru w’inteko umutwe w’abadepite, yavuze ko Bwana Trump “agikomeje kuba icyago kuri demokarasi y’Amerika” kandi ko abarepubulikani bo muri sena “batumye kurenga ku mategeko biba ibintu bisanzwe”.
Chuck Schumer, uyoboye abademokarate mu mutwe wa sena, yavuze ko iteka “hazaba hari akabazo kanini iruhande rwo kugirwa umwere kwa perezida”.
Uwo senateri wa leta ya New York yagize ati: “Nta gushidikanya, perezida azigamba ko yasonewe ibintu byose. Ariko twe tuzi neza uko bimeze kutari uko”.
Ndacyayisenga Jerome
